ભાવેશ સોલંકી ~ સૂના ઘરમાં Bhavesh Solanki

કાવ્યસેતુ 439. ભાવેશ સોલંકી ~ સૂના ઘરમાં 6.6.23  

સૂના ઘરમાં બેઠાં બેઠાં બહુ માણી છે,
એકલતાને સાવ નજીકથી મેં જાણી છે!

ભમરાની વાતોમાં આવી ભ્રમિત થયો તું,
ફૂલોની કઠણાઈ તને ક્યાં સમજાણી છે?

એમ તને દેખાશે નહીં એ, બહુ ભૂંડી છે,
ભૂખ અમારી કોઠી પાછળ સંતાણી છે!

ગમ્મે તેવા દુઃખને પણ એ પી જાણે છે,
એ માણસ તો દુઃખનો પાકો બંધાણી છે!

વેકેશનમાં બીજે ક્યાંક જવાની છે એ,
બે દી પૂરતી સુખ- શાન્તિ અહીં રોકાણી છે!

પ્યાર-મહોબતમાં મેં બહુ રોકાણ કર્યું છે,
સઘળી મૂડી મારી એમાં સલવાણી છે!

લાગે છે એ શાયર અમને સાચા બોલો,
સાફ નિયત હર શબ્દે શબ્દે ડોકાણી છે!

~ ભાવેશ સોલંકી

આ જ વાત છે! ~ લતા હિરાણી

ગઝલ કાવ્યસ્વરૂપ અત્યંત લોકપ્રિય બની ગયું છે. ગઝલની ગલીઓ ક્યારની રાજમાર્ગ થઈ ગઈ છે! કેટકેટલી નવી કલમો! આમ જોઈએ તો આજે રોકડિયા પાક જેવી બની ગઈ છે ગઝલ. એટલે એવું યે બને કે ક્યારેક આખા ગઝલસંગ્રહમાં એકાદ શેર પણ હૈયાને ન અડે! તો ક્યાંક કોઈક નવા નામમાં તણખો પણ જડે!

પ્રથમ શેરમાં કવિએ શબ્દ ‘એકલતા’ વાપર્યો છે પણ વાત એકાંતની છે. એકલતા તોડી નાખે છે પણ એકાંત ‘અંદર’ સાથે જોડી આપે છે, ચિંતનની ટેવ હોય તો. કવિને અહીં એ જ અભિપ્રેત છે પરંતુ ગઝલના બંધારણને જાળવવા માટે ‘એકલતા’ શબ્દ વાપર્યો હશે કેમ કે એમણે સૂના ઘરમાં એકલા જીવવાની પરિસ્થિતિને માણી છે! અથવા કવિને પોતાની એકલતા માટે કટાક્ષ કરવો હોય!

કવિ ભૂખ માટેનું કલ્પન સરસ લાવ્યા છે તો દુખ સહન કરવાની માણસની શક્તિને એમણે એક અલગ અંદાઝમાં સલામી છે. દુખ ન આવ્યું હોય એવો માણસ આ પૃથ્વી પર તો ન મળે. ત્યારે એને લઈને રડ્યા કરવું એ એક વિકલ્પ છે. અમુક લોકોની એવી ટેવ જ હોય છે. દુખ રડવામાં જાણે એમને સુખ મળતું હોય છે. આવા લોકો ફરિયાદોના હોલસેલ વેપારી બની જતા હોય છે. અને એમ જ સામે સુખની પરિસ્થિતિને કવિએ હળવાશથી સરસ રીતે નિરૂપી છે. કાયમી ડેરા દુખના હોય જ્યારે સુખ શાંતિ બસ ઉડતા પંખીની જેમ આવે-જાય!     

પ્રેમ એ માણસમાત્રની સદાયની ઝંખના. માણસ તો શું પશુ-પંખી, આ જગતમાં જીવતા તમામ જીવોને પ્રેમ જોઈએ છે. જો કે અહીં વાત સ્ત્રી-પુરુષના પ્રેમની છે… અને નાયક હવે નાદારી તરફ જઈ રહ્યો છે…. ચલો, ફના થઈ જવું એય પ્રેમની એક રીત જ છે!