ફિરદોસ દેખૈયા ~ ચાર ગઝલ  

🥀🥀

ચહેરો બનાવવામાં બહુ વાર લાગે છે,
તમનેય ધારવામાં બહુ વાર લાગે છે.

‘ઇર્શાદ’ કહીને થોડી તો ધીરજ ધરી શકો-
આ દિલને ખોલવામાં બહુ વાર લાગે છે.

વિખરાયેલી સુગંધ, ભીનો સ્પર્શ, તારી યાદ,
સઘળું સમેટવામાં બહુ વાર લાગે છે.

ધારો તો એક પળમાં ઉભા થાય દુશ્મનો,
બસ, મિત્ર શોધવામાં બહુ વાર લાગે છે.

એ તથ્ય છે કે યાદને હોતું નથી વજન,
એને ખસેડવામાં બહુ વાર લાગે છે.

~ ફિરદોસ દેખૈયા

પાંચ શેરની આ ગઝલમાં ચોથો શેર વિષયની દૃષ્ટિએ જુદો પડે છે અલબત્ત ગઝલમાં આમ હોય છે) બાકીના શેર પ્રિયને સંબોધીને, પ્રિયને સ્મરણમાં આવ્યા છે.

ચહેરો બનાવવાની વાત કેટલો ઊંડો સંદર્ભ લઈને આવે છે. અહીં પ્રેમની દિશા દેખાય તો માનવીને ઓળખવાની દિશાયે દેખાય. પણ ‘વાર લાગે છે’ રદીફમાં ધીરજ અને અધીરાઇ બંને ડોકાય છે. આ પ્રેમનો એક રંગ છે. યાદને સમેટવાનું સહેલું નથી. કેમ કે એમાં સાથે સાથે પાછા ફરવાની શક્યતાઓ પણ છેડો છોડતી નથી હોતી. એવી જ યાદો….. એનું વજન કોણ કલ્પી શકે ?  

🥀🥀

રખડપટ્ટી, નરી યાયાવરી ને મોજ, બીજું કૈં અમે કરતા નથી.
કદી પૂરી ન થાયે એવી કરતા ખોજ, બીજું કૈં અમે કરતા નથી.

નથી ધૂણો, નથી ખૂણો, નહિ બિસ્તર; કલંદરને તો આમે ક્યાં જવું?
કદમ જ્યાં સળવળે, આવી મળે રસ્તો જ, બીજું કૈં અમે કરતા નથી.

નહિ લશ્કર,નહિ બંદર, ન કોઈ છાવણી, ના વાવણી કોઈ છતાં,
જહાજોનાં જહાજો લાંગરે છે રોજ, બીજું કૈં અમે કરતા નથી.

ફુટે જ્યાં અંતરે ગાણું, અમારું એ જ તો નાણું, અમીરી એ ખરી,
અહીં ભરપૂર મસ્તીના છલોછલ હોજ , બીજું કૈં અમે કરતા નથી.

હવે રસ્તા ઉપરના માઈલના પથ્થર હટાવી દો, નથી ખપના કશા,
મુસાફર જીવને કેવળ સફરની મોજ, બીજું કૈં અમે કરતા નથી.

ભર્યા દરબાર છોડીને, સકળ સરકાર તોડીને, અમે નીકળી જશું,
જૂની ફિતરત અમારી, રાખીએ ના બોજ, બીજું કૈં અમે કરતા નથી.

~ ફિરદોસ દેખૈયા

🥀🥀

હું છું સવાલ સહેલો ને અઘરો જવાબ છું,
ને હું સમય ના હાથની ખુલ્લી કિતાબ છું.

મારી તો કેફિયત છે  બસ એકાદ વાક્યની,
આદમની ભૂલનો રજેરજનો હિસાબ છું.

પામી શકે તો પામ મને શુદ્ધ  ભાવથી,
ફૂલોની મ્હેક છું  અને જૂનો શરાબ છું.

આપ્યું છે કેટલું એ કશું યાદ તો નથી,
આ પ્રેમના વિષયમાં ઘણો બેહિસાબ છું.

એક યારની ગલી, બીજી પરવરદિગારની,
ના ત્યાં સફળ હતો,  ન અહીં કામિયાબ છું.

~ ફિરદોસ દેખૈયા

🥀🥀

ફકત બળવો કરાવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી,
પછી જીવતાં ચણાવે છે,કવિતા કૈં નથી કરતી.

ઘણાં યત્નો પછી ડામી હો એવી દુ:ખતી નસને
જરા અમથી દબાવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી.

પ્રલયની ધણધણાટી બાદની એ સુન્ન શાંતિમાં
હ્રદયને રણઝણાવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી.

નહિ એ યુદ્ધ જો રોકી શકી તો ટેંકની ઉપર
ફૂલોનાં ઘર વસાવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી.

થશે જો શાંત કોલાહલ જગતનો એ પછી હળવે-
જરા નજદીક આવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી.

જરા નજદીક આવીને, હ્રદયની વાત ખોલીને-
ધીમેથી સંભળાવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી.

જરા અમથી દબાવે છે તમારી દુ:ખતી નસને;
પછી બળવો જગાવે છે, કવિતા કૈં નથી કરતી.

~ ફિરદોસ દેખૈયા