નવાં ગીત ~ દિલિપ જોશી * Dilip Joshi
www.kavyavishva.com
www.kavyavishva.com
* આ છેલ્લો અને ચોથો ભાગ. હવે આપ ચારેય ભાગ સાથે વાંચી શકશો.*
www.kavyavishva.com
*શે’ર કોઈ પણ સંદર્ભ વિના તે બે પંક્તિમાં સ્વયમ સંપૂર્ણ ને સ્વતંત્ર હોય છે. પણ ક્યારેક ગઝલકાર અજાણતાં જ કશુંક ચૂકી જાય છે. *
www.kavyavishva.com
*ગઝલનું ભાષા પોત બહુ મહત્વનું છે. ગઝલ ગુજરાતી પોત ધરાવે ત્યારે જરૂરી નહિ એવો અન્ય ભાષી શબ્દ ભાતમાં કાંકરીનો અનુભવ કરાવે છે.*
www.kavyavishva.com
*ગઝલ આજે પૂરી ગુજરાતી થઇ છે, એટલું જ નહિ તેને હિન્દી, ઉર્દૂ કે અંગ્રેજી શબ્દોની મર્યાદા પણ નડી નથી*
www.kavyavishva.com
*ગીતની કે કોઇપણ કાવ્યની પ્રાથમિક શરત કાવ્યત્વ છે.*
www.kavyavishva.com
*શું સંવેદનની પ્રબળતા જ એવી રહી છે કે જે કવિને અછાંદસ તરફ દોરી જાય છે ? *
આપણાં વિવેચને વાત્સલ્યભાવે અર્વાચીન કવિતાને ઘણાં લાડ લડાવ્યાં છે. પણ સાચું વાત્સલ્ય સુવિકાસનું વિરોધી હોઈ શકતું નથી. વાત્સલ્યાસ્પદના હિતને ખાતર કેટલીક વાર વ્હાલભરી મીઠી ટકોર કરવાની પણ જરૂર રહે છે. આ કર્તવ્યનું પાલન કરવામાં ચૂકનાર વાત્સલ્ય પોતે જ વિકાસમાં અવરોધક...
www.kavyavishva.com
*આપણી ભાષામાં સૉનેટમાં એક યા બીજી રીતે પ્રાસ મેળવવાના જે પ્રયાસો થયા છે તેમાં ખબરદારનું નામ મોખરે છે.*
www.kavyavishva.com
*આજના સન્દર્ભમાં ગીત વિકાસ અને તેના સ્વરૂપ વિસ્તાર વિશે નિસ્બતથી વાત કરીએ તો પરિસ્થિતિ જેટલી સુખદ લાગે છે એટલી જ ચિંતાજનક પણ લાગે છે.8
www.kavyavishva.com
*વિચાર તો નવેસરથી જ કરવો પડશે. એમાં Stereotype પરંપરાનો વિચાર નહીં ચાલે.*
*
www.kavyavishva.com
*નવું ગીત જેટલું અને જેવું આગળ વધ્યું છે અને એમાં જે લયવૈવિધ્ય અને વળાંક- મરોડો આવ્યાં છે તેને હજી આપણા સ્વરકારો સમજી શક્યા હોય તેમ લાગતું નથી. *
*ગીત માનવકંઠ જેટલું જૂનું નથી. કંઠ તો ભાષા નહોતી ત્યારે પણ હતો. કંઠને એ વખતે સૂર મળેલો હતો, ભાષા મળી નહોતી.*
www.kavyavishva.com
પ્રતિભાવો